Sektor kuasa dan utiliti di Malaysia dijangka mengalami pertumbuhan kukuh untuk beberapa dekad akan datang, didorong terutamanya oleh pelaksanaan elan hala tuju Peralihan Tenaga Nasional (NETR). TA Research mengekalkan penarafan “overweight” bagi sektor ini, memetik fokus negara terhadap penyahkarbonan grid tenaga melalui pengembangan tenaga boleh diperbaharui (RE) sebagai faktor utama prospek positif ini.
Menurut firma penyelidikan itu, salah satu strategi utama untuk mencapai matlamat ini ialah penambahan sembilan gigawatt (GW) kapasiti RE di bawah Peta Jalan Tenaga Boleh Diperbaharui Malaysia (MyRER). Namun, NETR menetapkan sasaran lebih agresif dengan mencapai 70% campuran kapasiti RE menjelang tahun 2050, yang memerlukan peningkatan kapasiti RE sekitar 60GW.
“Menurut anggaran kami, sasaran NETR memerlukan penambahan 60GW kapasiti RE, yang dijangka datang terutamanya daripada tenaga solar,” menurut TA Research. Untuk mencapai sasaran ini, Malaysia perlu mempercepatkan kadar penambahan kapasiti RE daripada 0.5GW setahun kepada purata 2.2GW setahun, dengan matlamat akhir mencapai 67.9GW kapasiti RE menjelang 2050.
Pelaburan Besar Diperlukan
TA Research menganggarkan bahawa antara 2025 hingga 2035, pelaburan sebanyak RM22 bilion diperlukan untuk mencapai campuran kapasiti RE sebanyak 40%. Ini adalah tambahan kepada anggaran RM19.9 bilion yang dijangka dibelanjakan antara 2020 hingga 2025 untuk mencapai sasaran awal 31%.
Pertumbuhan kapasiti RE ini turut dijangka diiringi oleh pengurangan ketara dalam kapasiti arang batu. Kapasiti arang batu dijangka menurun daripada 37% pada tahun 2020 kepada hanya 18% menjelang 2035. Sebahagian besar kapasiti arang batu sedia ada dijangka akan luput antara 2029 hingga 2033, dengan perjanjian pembelian kuasa arang batu terakhir dari loji Jimah East berkapasiti 2,000MW dijadual tamat pada 2044.
Harga arang batu termal yang melonjak kepada lebih daripada AS$400 satu tan, yang merupakan rekod tertinggi, menyebabkan kos bahan api Tenaga Nasional Berhad (TNB) meningkat, sekali gus mendorong peningkatan subsidi kerajaan untuk menampan impak kenaikan harga tenaga.
Potensi Tenaga Boleh Diperbaharui
Satu kajian oleh Pihak Berkuasa Pembangunan Tenaga Lestari (Seda) mengenal pasti potensi 289GW tenaga boleh diperbaharui (RE) di Malaysia, di mana hanya 8.45GW – kira-kira 2.9% – telah digunakan setakat akhir tahun 2020. Tanah Besar Malaysia menyumbang kira-kira separuh daripada sumber RE negara, diikuti oleh Sabah dan Sarawak dengan 35% dan 15%.
Tenaga fotovoltaik solar dijangka mendominasi, dengan menyumbang 93% daripada potensi sumber RE negara. Kedudukan Malaysia yang berhampiran dengan garisan khatulistiwa memberi kelebihan semula jadi dalam penjanaan tenaga solar, dengan tenaga solar atas bumbung juga memainkan peranan penting.
Bagaimanapun, terdapat cabaran dalam pengembangan tenaga solar atas bumbung, terutamanya bagi isi rumah kediaman. Tidak semua isi rumah mampu memasang panel solar, terutamanya golongan berpendapatan rendah. Kerajaan sedang meneroka insentif seperti mekanisme pajakan bumbung untuk menggalakkan penggunaan di kalangan kumpulan B40.
Ketiadaan Mekanisme Harga Karbon
TA Research juga menyatakan bahawa komponen penting yang masih kurang dalam strategi penyahkarbonan Malaysia ialah mekanisme harga karbon. Walaupun pasaran karbon sukarela telah dilancarkan, kajian itu menjangkakan pendekatan insentif dan penalti akan diterapkan untuk memberi isyarat yang jelas kepada pasaran mengenai pendirian kerajaan terhadap pelepasan karbon.
Perkembangan dasar penting lain ialah penghapusan larangan eksport RE Malaysia pada tahun 2023. Ini, bersama dengan penubuhan pertukaran elektrik untuk perdagangan RE rentas sempadan, dijangka mempercepatkan pertumbuhan RE domestik dengan memenuhi permintaan serantau yang meningkat, terutamanya di Singapura.
TA Research menyebut bahawa pemain seperti YTL Power International Bhd akan menjadi peneraju utama dalam eksport RE, memanfaatkan operasi penjanaan dan runcit yang sedia ada di Singapura.
